ภาวะกล้ามเนื้อลูกตาล้า (Asthenopia, Eyes Fatigue)
กลุ่มภาวะ หรืออาการที่มีอาการระคายเคืองดวงตา เช่น ตาแห้ง ตาแดง เห็นภาพไม่ชัด ภาพเบลอ ภาพซ้อน หรืออาจมีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อตามคอ บ่า ไหล่ เป็นต้น
สาเหตุ (ที่พบได้บ่อย)
- มองหน้าจอแสดงผลของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ติดต่อกันอย่างต่อเนื่อง เช่น หน้าจอคอมพิวเตอร์ หน้าจอสมาร์ทโฟน หน้าจอโทรทัศน์ ฯลฯ
- ผู้ที่มีปัญหาสายตาอยู่แล้ว อาจส่งเสริมให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อตาล้า ได้ง่ายมากขึ้น เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง เป็นต้น
- ปัจจัยอื่นๆ เช่น ใส่คอนแท็คเลนส์ ลมเข้าตา แสงที่หน้าจอแสดงผลมาก/น้อยจนเกินไป ตัวอักษรในการมองเล็กจนเกินไป อ่านหนังสือนานจนเกินไป
อาการ (Symptoms)
- การมองเห็นไม่ชัดเจน (Vision Problems : Blur or Double vision) เช่น ภาพซ้อน ภาพเบลอ หรือมองเห็นภาพคล้ายกับลืมตามในน้ำ
- ระคายเคืองตา (Itching or Burning Eyes) เช่น แสบตา คันตา รู้สึกแสบร้อนที่ด้วงตา ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อรอบดวงตา เป็นต้น
- ปวดศรีษะ หรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อคอบ่า (Head, Neck or Shoulder Pain) เนื่องจากกล้ามเนื้อลูกตา มีการทำงานสัมพันธ์โดยตรงกับกล้ามเนื้อศรีษะ กล้ามเนื้อคอบ่า (เป็นปฏิกิริยาอัตโนมัติของร่างกาย) ทำให้เมื่อกล้ามเนื้อดวงตาล้า กล้ามเนื้อส่วนอื่นที่ทำงานเกี่ยวข้องจึงมาทดแทนการทำงานซึ่งกันและกัน ทำให้เกิดเป็นกลุ่มอาการออฟฟิศซินโดรม (Office syndrome)
มีวิธีดูแลตนเอง หรือ ป้องกันอย่างไร??
- สวมแว่นป้องกันแสงสีฟ้า ช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนดวงตาได้
- พักสายตาจากหน้าจอ แล้วมองออกไปในระยะ 5 เมตร เป็นการผ่อนคลายกล้ามเนื้อลูกตาโดยอัตโนมัติ
- มองวัตถุที่มีสีเขียว ช่วยลดความตึงเครียดจากการทำงานของดวงตา
- ประคบเย็นที่ดวงตาระยะเวลา 20-30 นาที ช่วยทำให้หลอดเลือดที่ดวงตาหดตัว รถแรงดันในลูกตา ผ่อนคลายกล้ามเนื้อคอบ่า
- บริหารดวงตาด้วยการออกกำลังกาย (ภาพด้านล่าง)
บริหารดวงตา (Eyes exercise)
- กรอกตาไปทางด้านซ้าย ค้างไว้ 5 วินาที จากนั้นสลับไปทางด้านขวาอีก 5 วินาที
- กรอกตาหมุนตามเข็มนาฬิกา 5 ครั้ง และทวนเข็มนาฬิการ 5 ครั้ง
- กรอกตาขึ้นค้าง 5 วินาที ตามด้วยกรอกตาลง ค้าง 5 วินาที
- กรอกตามเป็นรูปเลข 8 ตามเข็มและทวนเข็มนาฬิกา ทำซ้ำ 5 รอบ